De Nederlandse overheid
Overheid inspecteert en handhaaft
De handhaving van de Arbowet ligt bij de Inspectie-SZW (voorheen: de Arbeidsinspectie). Bedrijven moeten de Arbowetgeving (Arbowet, Arbobesluit en de Arboregeling) naleven. De arbocatalogus kan hier een handig hulpmiddel bij zijn. De Inspectie SZW bezoekt bedrijven om te inspecteren óf de regelgeving ook daadwerkelijk naleeft. Gebeurt dit niet, dan kan het bedrijf een waarschuwing krijgen of bij ernstige zaken een bestuurlijke boete of een procesverbaal.
Overheid faciliteert
Door het organiseren van diverse projecten faciliteert de overheid (het Ministerie van SZW) bedrijven vaak gericht op het MKB. Voorbeelden van projecten zijn:
Verder doet de overheid aan voorlichting, bijvoorbeeld via het Arboportaal.
Het Nederlands Focal Point
Het Nederlands Focal Point (NL-FOP) vertegenwoordigt het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) in Nederland. NL-FOP draagt actief bij aan de verdere ontwikkeling van veiligheid en gezondheid op het werk in Nederland en in Europa, door het importeren en exporteren van kennis, instrumenten en goede praktijkvoorbeelden.
De coördinatie en uitvoering is door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid neergelegd bij TNO, in nauwe samenwerking met werkgevers, werknemers en overheid in de tripartiet samengestelde werkgroep Europese Context met daarin vertegenwoordigers vanuit CNV, MKB-Nederland en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
De Europese overheid
Op Europees niveau worden de (politieke) beleidskaders uitgezet. Het gaat om het uitvaardigen van wet- en regelgeving, initiatie, financiering en opdrachtverlening voor (markt overstijgend) nationaal en internationaal beleidsonderzoek en andere kennisactiviteiten voor het ´algemeen nut´. De Europese Commissie speelt hierbij een belangrijke rol. De Europese Commissie behartigt de belangen van de EU als geheel. Zij doet voorstellen voor nieuwe wetgeving aan het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie, en waakt erover dat het EU-recht door de EU-landen correct wordt toegepast.
Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk
Het doel van het Agentschap is om Europese werkplekken veiliger, gezonder en productiever te maken, ten gunste van ondernemingen, werknemers en regeringen. Zij zijn gericht op het bevorderen een cultuur van risicopreventie om de arbeidsomstandigheden in Europa te verbeteren. EU-agentschappen zijn aparte EU-organen met eigen rechtspersoonlijkheid. Zij voeren specifieke taken uit. Er zijn ruim 40 agentschappen. EU-OSHA is een gedecentraliseerd agentschap, zij voeren technische, wetenschappelijke en beheerstaken uit die de EU-instellingen helpen om beleid te maken en uit te voeren. De agentschappen ondersteunen ook de samenwerking tussen de EU en de nationale overheden door het bundelen van technische en specialistische expertise van zowel de EU-instellingen als de nationale instanties. Gedecentraliseerde agentschappen worden opgezet voor onbepaalde tijd en zijn op allerlei plaatsen in de EU gevestigd.